Jakiej potrzeba determinacji, czym motywowanej? Jakiej ilości oddanych zadaniu ludzi, żeby osiągnąć wynik 96%? Taka właśnie część litewskich Żydów zginęła w czasie wojny.
Co kierowało tymi ludźmi? To niebywale natężone zło? Skąd się ono wzięło?Niebawem nasi litewscy sąsiedzi zostaną zachęceni do szczerej refleksji nad historią swojego narodu (z podobnym, albo jeszcze gorszym niż w Polsce skutkiem, obawiam się).
Otóż, za mniej więcej miesiąc ukaże się na Litwie, z niechęcią i niepokojem oczekiwana książka znanej autorki Ruty Vanagaite, zajmująca się właśnie tym tematem, udziałem Litwinów w potwornościach Holocaustu. Jej zainteresowanie tym tematem rozpoczęło się od niespodziewanego rodzinnego odkrycia, kiedy to Ruta dowiedziała się, że członkowie jej własnej rodziny wzięli czynny udział w mordowaniu Żydów w czasie niemieckiej okupacji.
Interesujące będzie zobaczyć jakiego rodzaju wykrętów użyją Litwini, żeby relatywizować znaczenie wymordowania 96 procent Żydów w swoim kraju. Czy również będą mówić o niewielkim marginesie szumowin, czy też uzasadniać gniew ludu kolaboracją niektórych Żydów z Sovietami w czasie czerwonej okupacji? Repertuar tych zabiegów jest ograny i wielkich niespodzianek tu nie będzie, ale interesujące jest, jak rozłożą się akcenty.
A może podzielimy się z Litwinami naszym sukcesem w rozliczaniu własnej haniebnej przeszłości? Przecież mamy czym, prawda?
